W ostatnim czasie coraz więcej mówi się o tym, że rutynowe stosowanie kołnierzy i desek ortopedycznych u pacjentów urazowych może nieść ze sobą pewne zagrożenia i potencjalne powikłania. Na zachodzie niektóre jednostki ratunkowe zaczęły zmieniać wewnętrzne protokoły, np. nakazując transportowanie poszkodowanych po urazie na noszach karetkowych po uprzednim zdjęciu ich z deski ortopedycznej.

Deska ma zatem służyć przede wszystkim do ewakuacji pacjenta np. z pojazdu ale wygląda na to, że i tu rutyna nie jest wcale zalecana. Technik ewakuacji poszkodowanego z pojazdu przy pomocy deski ortopedycznej jest co najmniej kilka. Na zachodzie wymaga się ich znajomości od kandydatów na egzaminie na ratownika medycznego, a w Polsce uczy się ich na wielu kursach. Należy sobie jednak zadać pytania: czy na pewno chronią one kręgosłup pacjenta? Czy jest wskazane ich stosowanie u wszystkich poszkodowanych znajdujących się w pojeździe?

Ewakuację pacjenta przytomnego i stabilnego miała zrewolucjonizować kamizelka KED, która jak wiemy, z różnych powodów nie przyjęła się w ratownictwie przedszpitalnym. W związku z tym pacjentów stabilnych często ewakuuje się standardowymi technikami przy użyciu deski mimo iż nie ma zbyt wielu dowodów naukowych na ich skuteczność w kwestii minimalizacji ruchów kręgosłupa.

Badania naukowe przeprowadzone przy pomocy kamer 3D oraz specjalnych czujników biomechanicznych dały ciekawe rezultaty. Sześcioosobowy zespół (2 ratowników medycznych i 4 strażaków) podjęło ewakuację kilkunastu ochotników różnymi znanymi technikami z użyciem deski ortopedycznej. W trakcie ich działań mierzono odchylenia różnych odcinków kręgosłupa od pozycji neutralnej. Okazało się, że ewakuacja deską (przez doświadczony zespół ratunkowy) powoduje nawet 4 razy więcej niepożądanych ruchów kręgosłupa w porównaniu do sytuacji, gdy poszkodowany opuszcza pojazd samodzielnie wykonując słowne polecenia ratownika. Wnioski te zostały potwierdzone również przez inne, podobne badanie.

Czy czeka nas zatem rewolucja w wytycznych urazowych? Raczej tak jak w przypadku desek będą to powolne, ewolucyjne zmiany choć analiza doniesień naukowych wydaje się wskazywać, że są one nieuniknione i nadchodzą wielkimi krokami. Śledźcie profil https://www.facebook.com/ratuj.edu by wiedzieć więcej i być na bieżąco!