Publikacja: 18-09-2018 08:09
Internet nieprzerwanie zalewają bzdury dotyczące tego jak udzielić sobie pierwszej pomocy w różnych stanach nagłych. Owe „zalecenia” bardzo często mają więcej wspólnego z zabobonami niż z wiedzą medyczna a rozpowszechniane są w internecie na ogromną skalę. Pisaliśmy już jak poradzić sobie gdy doszło u nas do zadławienia a jesteśmy sami. Przeczytać możecie o tym w naszym ostatnim wpisie: Pierwsza pomoc - zadławienie Czas na inne stany nagłe z którymi możemy próbować sobie poradzić sami. Niestety coraz więcej osób wieży że nakłuwanie palców igłą chroni przed następstwami udaru a kaszel jest najlepszą formą samopomocy w zawale serca. Zanim wejdziecie do pieca na trzy zdrowaśki, zapoznajcie się z metodami popartymi dowodami naukowymi które możecie wykorzystać gdy jesteście sami i dzieje się z wami coś złego.
Omdlenie w różnej postaci najczęściej dotyka osoby
młode i osoby w wieku podeszłym. Wielu z nas miało okazję przeżyć tego typu
incydent. Omdlenie często poprzedzone jest objawami zwiastującymi jego
nadejście nazywanymi objawami prodromalnymi takimi jak: pocenie się, zawroty
głowy, nudności, osłabienie czy zaburzenia widzenia. Czas trwania omdlenia jest
krótkotrwały i wacha się od 20 sekund w omdleniu odruchowym do kilku minut w
innych rzadkich przypadkach[1].
Szybka reakcja pacjenta może zapobiec jego wystąpieniu. Wystarczy natychmiast
przyjąć pozycję leżącą i wykonywać ćwiczenia polegające na krzyżowaniu nóg lub
rąk z zaciskaniem pięści i napinaniem ramion. Takie ćwiczenia mogą doprowadzić
do istotnego wzrostu ciśnienia zapobiegającemu lub opóźniającemu wystąpienie
utraty przytomności[2]
[3]. Istotne jest również to aby uspokoić się,
prawidłowo i powoli oddychać. Nie bez znaczenia jest też prewencja omdleń
polegająca na odpowiednim nawodnieniu w przypadku występowania omdleń u
pacjentów z tak zwaną hipotonią ortostatyczną. Czyli najzwyczajniej w świecie drogi
pacjencie pij codziennie właściwą ilość wody.
Kolejnym stanem nagłym w którym pierwsza pomoc ma
śmiertelnie istotne znaczenie jest anafilaksja (zagrażająca życiu reakcja na
alergen). W uproszczeniu można powiedzieć
że im szybciej dochodzi do wystąpieniu objawów oraz im większej liczby
układów one dotyczą w tym większym stopniu anafilaksja zagraża życiu pacjenta. Przykładowo
do nagłego zatrzymania krążenia bądź niewydolności oddechowej w przypadku
anafilaksji zagrażającej życiu dochodziło w badanych przypadkach średnio w
czasie 5 minut w przypadku leków podanych dożylnie, 15 minut w przypadku
użądleń przez owady osób uczulonych na ich jad i 30 minut po przyjęciu alergenu
drogą doustną[4]. Ratunkiem dla osób które przeżyły już raz
anafilaksję zagrażającą życiu jest ampułkostrzykawka z adrenaliną. Przepisywana
jest ona konkretnemu pacjentowi przez lekarza pierwszego kontaktu. Za jej
pomocą pacjent powinien podać sobie adrenalinę domięśniowo natychmiast po
stwierdzeniu objawów anafilaksji które już zna z poprzedniego ataku[5].
Adrenalina jest najbardziej skuteczna, jeśli zostanie podana wcześnie przez
pacjenta po pojawieniu się objawów zagrożenia życia. Każdy z pacjentów którzy
przeżył tego rodzaju incydent powinien po konsultacji z lekarzem rodzinnym,
wyposażyć się w ampułkostrzykawkę z adrenaliną i nosić ja przy sobie w celu
udzielenia sobie pierwszej pomocy.
A na koniec apel. Rozpowszechniajcie tylko
sprawdzoną wiedzę opartą na badaniach przedstawianą przez profesjonalistów. Udostępniajcie innymi nasze artykuły z serii „Samopomoc w stanach nagłych” bo nigdy
nie wiadomo komu i kiedy ta wiedza się ona przyda.
Źródła:
[1] Hoefnagels WA, Padberg GW, Overweg
J, van der Velde EA, Roos RA. Transient loss of consciousness: the value of the
history for distinguishing seizure from syncope. J Neurol 1991; 238: 39–43.
[2] Brignole M, Croci F, Menozzi C,
Solano A, Donateo P, Oddone D, Puggioni E, Lolli G. Isometric arm
counter-pressure maneuvers to abort impending vasovagal syncope. J Am Coll
Cardiol 2002; 40: 2053–2059
[3] Krediet CT, van Dijk N, Linzer M, van Lieshout JJ, Wieling W. Management
of vasovagal syncope: controlling or aborting faints by leg crossing and muscle
tensing. Circulation 2002; 106: 1684–1689.
[4] Pumphrey R.S.H.: Lessons for
management of anaphylaxis from a study of fatal reactions. Clin. Exp. Allergy,
2000; 30: 1144–1150
[5] Sampson HA, Mendelson L, Rosen J.
Fatal and near-fatal anaphylactic reactions to foods in children and
adolescents. N Eng J Med. 1992;327(6):380–384.
Publikacja: 18-09-2018 08:09
Internet nieprzerwanie zalewają bzdury dotyczące tego jak udzielić sobie pierwszej pomocy w różnych stanach nagłych. Owe „zalecenia” bardzo często mają więcej wspólnego z zabobonami niż z wiedzą medyczna a rozpowszechniane są w internecie na ogromną skalę. Pisaliśmy już jak poradzić sobie gdy doszło u nas do zadławienia a jesteśmy sami. Przeczytać możecie o tym w naszym ostatnim wpisie: Pierwsza pomoc - zadławienie Czas na inne stany nagłe z którymi możemy próbować sobie poradzić sami. Niestety coraz więcej osób wieży że nakłuwanie palców igłą chroni przed następstwami udaru a kaszel jest najlepszą formą samopomocy w zawale serca. Zanim wejdziecie do pieca na trzy zdrowaśki, zapoznajcie się z metodami popartymi dowodami naukowymi które możecie wykorzystać gdy jesteście sami i dzieje się z wami coś złego.
Omdlenie w różnej postaci najczęściej dotyka osoby
młode i osoby w wieku podeszłym. Wielu z nas miało okazję przeżyć tego typu
incydent. Omdlenie często poprzedzone jest objawami zwiastującymi jego
nadejście nazywanymi objawami prodromalnymi takimi jak: pocenie się, zawroty
głowy, nudności, osłabienie czy zaburzenia widzenia. Czas trwania omdlenia jest
krótkotrwały i wacha się od 20 sekund w omdleniu odruchowym do kilku minut w
innych rzadkich przypadkach[1].
Szybka reakcja pacjenta może zapobiec jego wystąpieniu. Wystarczy natychmiast
przyjąć pozycję leżącą i wykonywać ćwiczenia polegające na krzyżowaniu nóg lub
rąk z zaciskaniem pięści i napinaniem ramion. Takie ćwiczenia mogą doprowadzić
do istotnego wzrostu ciśnienia zapobiegającemu lub opóźniającemu wystąpienie
utraty przytomności[2]
[3]. Istotne jest również to aby uspokoić się,
prawidłowo i powoli oddychać. Nie bez znaczenia jest też prewencja omdleń
polegająca na odpowiednim nawodnieniu w przypadku występowania omdleń u
pacjentów z tak zwaną hipotonią ortostatyczną. Czyli najzwyczajniej w świecie drogi
pacjencie pij codziennie właściwą ilość wody.
Kolejnym stanem nagłym w którym pierwsza pomoc ma
śmiertelnie istotne znaczenie jest anafilaksja (zagrażająca życiu reakcja na
alergen). W uproszczeniu można powiedzieć
że im szybciej dochodzi do wystąpieniu objawów oraz im większej liczby
układów one dotyczą w tym większym stopniu anafilaksja zagraża życiu pacjenta. Przykładowo
do nagłego zatrzymania krążenia bądź niewydolności oddechowej w przypadku
anafilaksji zagrażającej życiu dochodziło w badanych przypadkach średnio w
czasie 5 minut w przypadku leków podanych dożylnie, 15 minut w przypadku
użądleń przez owady osób uczulonych na ich jad i 30 minut po przyjęciu alergenu
drogą doustną[4]. Ratunkiem dla osób które przeżyły już raz
anafilaksję zagrażającą życiu jest ampułkostrzykawka z adrenaliną. Przepisywana
jest ona konkretnemu pacjentowi przez lekarza pierwszego kontaktu. Za jej
pomocą pacjent powinien podać sobie adrenalinę domięśniowo natychmiast po
stwierdzeniu objawów anafilaksji które już zna z poprzedniego ataku[5].
Adrenalina jest najbardziej skuteczna, jeśli zostanie podana wcześnie przez
pacjenta po pojawieniu się objawów zagrożenia życia. Każdy z pacjentów którzy
przeżył tego rodzaju incydent powinien po konsultacji z lekarzem rodzinnym,
wyposażyć się w ampułkostrzykawkę z adrenaliną i nosić ja przy sobie w celu
udzielenia sobie pierwszej pomocy.
A na koniec apel. Rozpowszechniajcie tylko
sprawdzoną wiedzę opartą na badaniach przedstawianą przez profesjonalistów. Udostępniajcie innymi nasze artykuły z serii „Samopomoc w stanach nagłych” bo nigdy
nie wiadomo komu i kiedy ta wiedza się ona przyda.
Źródła:
[1] Hoefnagels WA, Padberg GW, Overweg
J, van der Velde EA, Roos RA. Transient loss of consciousness: the value of the
history for distinguishing seizure from syncope. J Neurol 1991; 238: 39–43.
[2] Brignole M, Croci F, Menozzi C,
Solano A, Donateo P, Oddone D, Puggioni E, Lolli G. Isometric arm
counter-pressure maneuvers to abort impending vasovagal syncope. J Am Coll
Cardiol 2002; 40: 2053–2059
[3] Krediet CT, van Dijk N, Linzer M, van Lieshout JJ, Wieling W. Management
of vasovagal syncope: controlling or aborting faints by leg crossing and muscle
tensing. Circulation 2002; 106: 1684–1689.
[4] Pumphrey R.S.H.: Lessons for
management of anaphylaxis from a study of fatal reactions. Clin. Exp. Allergy,
2000; 30: 1144–1150
[5] Sampson HA, Mendelson L, Rosen J.
Fatal and near-fatal anaphylactic reactions to foods in children and
adolescents. N Eng J Med. 1992;327(6):380–384.